แน่นอนว่า..
การสำรวจความคิดเป็นวิธีหนึ่งในการจัดการความคิด
การสำรวจหรือสังเกตนั้น แท้จริงเป็นการจัดการและกำหนดไปในตัว
หรืออย่างน้อยก็เพื่อให้สามารถจัดการหรือกำหนดได้ในที่สุด
ในปัจจุบันนี้ที่มีการมุ่งเน้นสังคมแห่งการเรียนรู้/การสร้างสรรค์
ทั้งการเรียนรู้และการสร้างสรรค์ล้วนแล้วต้องออกมาจากการคิด
การปล่อยให้ความคิดเหี่ยวเฉาเน่าตายก็คงเป็นเรื่องที่น่าอับอาย
ความคิดของคนเราสามารถพัฒนาได้ รอบรู้หรือสร้างสรรค์ขึ้นได้
ไม่ควรที่จะเดินย่ำอยู่กับที่ หรือวนเวียนคิดถึงแต่สิ่งเก่าๆ อย่างโง่งม
เพราะฉะนั้นเราจึงเห็นความสำคัญของการสำรวจความคิด
ซึ่งหลายครั้งก็พบว่า ปล่อยปละให้คิดเรื่องไร้สาระมากเกินไป
ในที่สุด เราก็จะกลายเป็นคนไร้สาระตามสิ่งที่เราคิดไปนั่นเอง
เมื่อเป็นเช่นนั้น เราก็ควรกำหนดคุณค่า หรือแบบอย่างที่เหมาะสม
การมีจุดมุ่งหมายในการคิด หรือในการแสดงความคิดเป็นสิ่งที่ดี
ช่วยเป็นกรอบความคิดให้ไม่เลอะเทอะและไร้แก่นสารมากนัก
ที่สำคัญ ช่วยจำกัดขอบเขตให้เรื่องนั้นกระจ่างชัดได้ง่ายขึ้น
แต่ก็ต้องยอมรับว่า การกำหนดกะเกณฑ์มากเกินไป
ย่อมทำให้ขาดความสร้างสรรค์และตึงเครียดจนน่าอึดอัด
ระดับของการกำหนดความคิดต้องมีความพอเหมาะพอสม
วิธีการที่ดีที่จะได้รู้ว่า 'พอดี' ไหม ก็คือ การสังเกตนั่นเอง
แต่การสังเกตไม่ใช่การกวาดตาไปทั่วจนตาแทบล้า
ต้องสังเกตเฉพาะสิ่งที่เรากำหนด คือมีการสังเกตที่ดี
อย่างสมมติ ถ้าเราตั้งเป้าหมายที่จะเขียนนิยายสักเรื่อง
เราก็จะทำการจดจ่อไปกับความคิดที่เกี่ยวกับนิยายเรื่องนั้นๆ
นี่ไม่ใช่สิ่งที่ผิดปกติ หรือเป็นการบังคับเคี่ยวเข็ญตัวเองมากเกินไป
เพราะเราได้ทำในสิ่งที่ถูกต้องตรงตามเป้าหมายของตัวเอง
ข้อสำคัญก็คือ ความชัดเจนในเป้าหมายจะทำให้เรามั่นคงต่อสิ่งนั้น
